Çocuklarda Uyum ve Davranış Bozukluğu Eğitimi
Aile ve çevre kaynaklı problemler çocuklarda bazı uyumsuz davranışların görülmesine neden olur. Çocuklar gelişim dönemlerindeki sorunların çözümünde engellerle karşılaşırsa, olağan olarak nitelendirilen bu sorunların çözümü sonraki gelişim dönemlerine ve ileriki yaşlarına ertelenir. Bu durumlarda ortaya çıkan sorunlar uyum ve davranış bozuklukları olarak adlandırılır. Aile için problemler, hatalı anne baba davranışları bu davranışlara eşlik eden çözülemeyen problemler çocukta davranış bozukluğuna neden olmaktadır. Çocukta görülen olumsuz bir davranışın, davranış bozukluğu olarak nitelendirilebilmesi belli ölçütlere bağlıdır. Bunlar:
- Olumsuz davranışın çocuğun yaşına uygun olmaması: Çocuklarda davranış problemlerinden bahsetmek için önce çocuğun içinde bulunduğu gelişim döneminin özelliklerini iyi bilmek gerekir. Çocukta ortaya çıkan yaşına bağlı yer yeni gelişme çocuğa değişik şartlar sunar ve zorluklar, güçlükler doğurur. Yeni şartlara uyum sağlayana kadar çocuklarda geçici uyum sorunları yaşanabilir. Olumsuz davranış gelişim döneminin kendine özgü davranışlarının dışında olmalıdır.
- Olumsuz duygu ve davranışın yoğunluğu: Ortaya çıkan duygu ve davranışların şiddetinin normalden fazla olması gerekir.
- Olumsuz davranışın sürekliliği: Davranışın uzun zamandan beri ısrarlı bir şekilde devam ettirilmesi gerekir.
- Davranışın cinsel rol beklentilerine uygun olmaması: Erkek ve kız çocuklarının cinsel rollerine göre davranmadığı durumlar olmalı.
Çocuklarda Sık Görülen Uyum ve Davranış Bozuklukları:
- Saldırganlık
- Yalan söyleme
- Alt Islatma – Dışkı Kaçırma
- Tırnak yeme
- Kekemelik
- İnatçılık
- Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği
- Tik
- Çalma
- Kardeş Kıskançlığı
Davranış Bozukluklarının Genel Nedenleri
- Dikkat çekmek
- Ebeveynlere karşı güç kazanma isteği
- İntikam alma isteği
- Yetersizlik
Çocuklarda Uyum ve Davranış Bozukluğu İçin Yapılan Çalışmalar
Aile Eğitimleri:
- Çocukların sahip oldukları psikolojik, sosyal ve bedensel gelişim özelliklerin neler olduğu,
- Çocukların gelişimsel özelliklerine uygun olmayan davranış problemlerinin neler olduğu, bu problemlerle nasıl başa çıkılabileceği,
- Uyum sorunlarının ortadan kalkması için anne ve babaların nasıl tutum geliştirmeleri gerektiğiyle ilgili bilgilendirme eğitimleri yapılır.
Psikolojik Görüşme
- Uyum ve davranış problemlerinin kaynağını, yoğunluğunu, süresini saptamak üzere çocuklarla ve ailelerle ayrı ayrı psikolojik görüşmeler yürütülür.
- Gerek görülürse çocukla belli bir süre düzenli olarak görüşülerek sorunun ortadan kalkması sağlanır.
- Çocukla yapılan psikolojik görüşmelerin sonuçları, etkililiği, çocukta gözlemlenen değişimler ile ilgili aileden geribildirimler alınır. Sonraki aşamada neler yapılabileceği, nasıl bir yol izleneceği konusunda aile bilgilendirmeleri yapılır.
- Uyum ve davranış problemlerinin sağlıklı bir şekilde çözülebilmesi için ev ortamında ve okul ortamında uygulanabilecek eğitim ve öğretim etkinlikleri ile ilgili önerilerde bulunulur.
- Ailelerin de amacı uzmanların amacıyla paralel olmalıdır. Amaç, davranış bozukluğunu ortadan kaldırmaya yönelik çözüm önerileri ortaya koymaktadır.